* Hasan Fehmi, 1874 yılında doğdu, eğitim hayatını İstanbul'da sürdürdükten sonra Fransa'ya Paris şehrine gitti. Gittiği yerde İttihat ve Terakki Cemiyeti üyeleri ile tanıştı. Bir süre sonra Mısır'a gitti, ikinci meşrutiyetin ilanı sonrası İstanbul'a döndü. Serbesti gazetesinde yazılar yazmaya başladıktan sonra dönemin köklü yazarları arasına girmeyi başardı. İttihat ve Terakki yönetimine sert eleştirilerde bulunduğu için gazeteye tehdit mektupları gelmeye başladı, lakin o eleştirini yapmaya devam etti. 6 Nisan 1909 tarihinde İstanbul'da öldürüldü.
* Ahmet Samim, 1884 yılında Kosova'nın Prizren şehrinde doğdu, eğitim hayatını Robert Kolejinde tamamladıktan sonra bir süre Reji İdaresinde memur olarak çalıştı. İkinci Meşrutiyet sonunda gazeteciliğe başladı. Ahrar Partisi adı altında yayınlanan Osmanlı gazetesinde yazılar yayınladı. Daha sonra Sada-i Millet gazetesinde çalıştı, fakat gazetenin kapatılmasıyla kendisinin olan Cidal gazetesinde yayınlarına devam etti. Hilal ve İtilaf gazetelerinde de yazılar yazdı. 31 Mart isyancıları tarafından öldürülecekti. İsyanlar yatışınca Sada-i Millet gazetesi tekrar aktif oldu ve başyazar olarak çalışmaya devam etti. 9 Haziran 1910 tarihinde gazeteden çıktıktan sonra başından vurularak 26 yaşından hayatını kaybediyor.
* Zeki, 1969 yılında İstanbul doğumludur. Eğitimlerini Galatasaray Lisesi'de ve Mekteb-i Mülkiye'de almıştır. Harici Nezareti ve Düyun-i Umumiye İdaresinde görev aldı ve bir çok okulda da öğretim üyeliği yaptı. Erken yaşta gazeteci olarak Serbesti ve Mizan gazetelerinde İttihat ve Terakki yönetimini eleştiren yazılarını yayınladı. Şehrah gazetesine başyazar oldu ve burada da ittihatçılara yönelik eleştiri yazılarına devam etti. İttihat ve Terakki yönetiminin yolsuzluk yaptığına dair araştırmalarını yaptı ve gerekli belgelere ulaştı. Maliye Bakanın yeni kurulan Türkiye Milli Bankasına ortak olduğu haberini gazetesinde yayınlamaya hazırlanırken suikast sonucu hayatını kaybetti.
* Hüseyin Kami, Osmanlı döneminin dağılma döneminde şimdi ki Rusya'ya bağlı Derbent şehrinde Doğmuş, İstanbul'da yetişip büyümüştür. Eğitimini Aksaray'da Medresi-i Edebiye'de almış, eğitimini tamamladıktan sonra Bâbıâli Matbûat Kaleminde memurluk yapmıştır. İkinci Meşrutiyetin ilanından sonra 1908 yılında İstanbul'a dönmüştür. Alemdâr gazetesinde çalıştı. İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne karşı çıkar, 31 Mart olayları yüzünden yargılanır. On sekiz gün hapis yattıktan sonra serbest bırakılır. Bir kaç gün sonra tiyatro salonunda konferans verdikten bir kaç sonra gözaltına alınır. Otuz iki gün boyunca her gün karakola gidip imza vermesi gerekiyordu. 1912 yılından sonra ne olduğu bilgisi hakkında hiç bir veri bulunmazken, tahmin üzerine 1912 veya 1914 yılları arasında öldürüldüğü vurgulanmaktadır.
* Rupen Zartaryan, Ermeni asıllı yazar, 1874 yılında Diyarbakır'da doğdu. 18 yaşında öğretmen oldu. Akıl hocası olan Tılgadindzi'nin Enstitüsünde görev yaptı, daha sonra Fransız dinî enstitülerde öğretim görevlisi oldu. 1903 yılında Osmanlı Devleti tarafından tutuklandı ve 1906 yılında Bulgaristan Prensliği'ne yerleşti. 1908 yılında İstanbul'a gittikten sonra Azadamard gazetesini kurdu. Aynı dönem içerisinde Getronagan Kolejinde öğretim görevlisi olarak çalıştı. Ermeni tehciri sırasında, Ayaş'a gönderildi. 5 Mayıs'ta tutuklu olarak Diyarbakır'a gönderildi. 16 Ağustos 1915 tarihinde Çerkez Ahmet tarafından öldürüldü.
* Siamanto, Ermeni asıllı yazar, 1878 yılında Erzincan ilinin Kemaliye şehrinde doğmuştur. Nersisyan okuluna gitti, daha sonra İstanbul'a yerleşti ve Beryan Enstitüsünden 1896 yılında mezun oldu. Hamidiye Katliamı sırasında Mısır'a gitti ve arkadaşlarının öldürülmesi nedeniyle depresyona girdi. 1897 yılında Fransa'nın Paris şehrine gitti ve Sorbonne Üniversitesi Edebiyat Bölümünü okudu. İsviçre'nin Cenevre şehrine gitti, orada Troşag gazetesi için yazılar yazdı. 1904 yılında zatürre oldu. Zürih şehrine geçti. 1908 yılında İstanbul'a geri döndü. 1910 yılında Amerika Birleşik Devletleri'ne yerleşti, 1912 yılında Gürcistan'ın Tiflis şehrine gitti. 1915 yılında Ermeni sorunu zamanında tutuklandı ve öldürüldü.
* Yervant Sırmakeşliyan (Erukhan), 1870 yılında İstanbul'da doğmuş ve 19. ve 20. yüzyıl başlarında Ermeni asıllı yazardır. Avrupa ve Ermeni yazarların romanlarını okudu, fakat Fransız akımını benimsedi. 1942 yılında çeşitli gazetelerde yazılarını yayınladı. 1908 tarihinde İstanbul'a döndü, Merkez kolejde okul müdürü olarak görev aldı. 24 Nisan 1915 tarihinde Ermeni sorunu zamanında tutuklandı, eşi ve iki çocuğu ile birlikte öldürüldü.
* Armen Doryan, Ermeni asıllı yazar 28 Ocak 1892 tarihinde Sinop'ta doğmuştur. İstanbul'a yerleştikten sonra Pangaltı Mıhitaryan Okulunda eğitim gördü, daha sonra Fransa'ya Paris şehrine Sorbonne Üniversitesinde eğitim hayatını sürdürdü. Doktorasını yaptıktan sonra mezun olup İstanbul'a döndü ve Fransız ve Ermeni eğitimcisi oldu. 24 Nisan 1915 tarihinde ders verirken tutuklandı. Tutuklandığı hapishaneden kaçırıldı ve öldürüldü.
* Levon Larents, Ermeni asıllı yazar 1875 yılında doğmuş İstanbul'da doğmuştur. Robert kolejinde okudu ve 1902 yılında mezun oldu. Adapazarı'nda tarih öğretmeni olarak çalıştı. 1905 yılında Ermeni Reform hareketinin parçası haline geldi, Osmanlı Devleti baskısından kaçarak Amerika Birleşik Devletlerine gitti, Boston'da gazetede görev aldı. Mısır'da bir şirkette çalıştı. 1908 yılında Türk devrimi sonunda İstanbul'a geldi. Fransızca ve İngilizce çok sayıda eser çevirdi. Ermeni sorunu döneminde Ayaş'a sürüldü, daha sonra Ankara'ya gönderildi ve öldürüldü.
* Tılgdadints, Ermeni asıllı yazar 1878 yılında Elazığ'ın Harput şehrinde doğmuştur. Dönemin önemli gazete ve dergilerinde görev aldı. Harput'an tehcir kanunu kapsamında uzaklaştırıldı, Çankırı'ya gönderildi ve öldürüldü.
* Krikor Zohrab, Ermeni asıllı Osmanlı siyasetçisi, hukukçu ve yazar 26 Haziran 1861 tarihinde İstanbul'un Beşiktaş semtinde doğmuştur. Eğitimini 1867 yılında Makruhyan Ermeni Okulu'nda okumuştur, daha sonra Galatasaray Mekteb-i Sultani'sinde Mühendislik bölümüne girdi. İlk yazılarını 1878 yılında Lrakir gazetesinde yayınladı. 1879 yılında İnşaat Mühendisi diploması alarak mezun olmayı başardı. 1880 yılında avukat bürosunda çalışmaya başladı ve Galatasaray Sultanisi Hukuk bölümüne kaydoldu. 1881 yılında yeni açılan Mekteb-i Hukukuna geçerek üç yıllık eğitimini tamamladı. 1884 yılında Edirne'de girdiği sınavda birinci sınıf avukat diplomasını aldı. 1885 yılında evlenerek İstanbul'a yerleşti. Meslek hayatında avukatlık yaptı, çeşitli dergi ve gazetelerde yazılarını yazdı. 14 Mayıs 1915 yılında İttihat ve Terakki hükumetince çıkarılan Ermeni tehciri politikası kapsamında 21 Mayıs 1915 tarihinde tutuklandı. Tutukluluğu boyunca Konya, Adana ve Halep'e gönderildi. Urfa'da Çerkes Ahmet ve yardakçıları tarafından kesilmiş ve öldürülmüştür.
* Taniel Varuja, Ermeni asıllı yazar 20 Nisan 1884 tarihinde Sivas'ta doğmuştur. Hamidiye katliamı döneminde sağ kurtulmuştur. Belçika'da Gent Üniversitesinde okudu ve aynı zamanda şiir yazmakla uğraşıyordu, yazdığı şiirler bir çok gazetede yayınlandı. Meşrutiyetin ilanından sonra İstanbul'a döndü, 1909 yılında öğretmenliğe başladı. 1912 yıllarında Sivas ve Tokat'taki okullarda müdürlük yaptı, daha sonra İstanbul'a döndü. 26 Ağustos 1915 tarihinde ailesi ile birlikte öldürüldü.
* Rupen Sevag, Ermeni asıllı yazar 15 Şubat 1885 tarihinde İstanbul'da doğmuştur. Eğitimini Askanazyan Okul'unda almıştır. İstanbul'a yerleştikleri yıl Berberyan Kolej'inde eğitim almıştır. İsviçre'ye gitti ve Lozan Üniversitesinde Tıp Fakültesinden mezun oldu. 1912 yılında Birinci Balkan Savaşı sırasında Osmanlı ordusunda asker olarak görev aldı ve Osmanlı büyükleri tarafından kaptan unvanı aldı. 1914 yılında İstanbul'a geri döndü. 24 Nisan 1915 yılında tutuklandı ve Çankırı'da öldürüldü.
* Hasan Tahsin, 1888 yılı Selanik'te doğmuştur, eğitimini Şemsi Efendi Okulunu ardından Fevziye Okulunu bitirmiştir. Devletin düzenlediği sınavı kazanarak Fransa'nın Paris Sorbonne Üniversitesinde Siyasi Bilimler eğitimi almıştır. İstanbul'a döktükten sonra, Osmanlı Devleti Suikast düzenlemesi için Romanya'nın Bükreş şehrine gönderir. Suikast girişimi başarısız olur ve Burada 10 yıl tutuklu kalır. 1916 yılında Almanya'nın Balkanlara girmesiyle serbest bırakılmıştır. 1918 yılında İzmir'e yerleşir. Hukuk-u Beşer gazetesini yayınlamaya ve yazılarını ise Vatanperver Hasan Tahsin adıyla çıkarır. Yunan alayı attığı kurşun ve süngüleme sonucu Kordonboyu'nda 15 Mayıs 1919 tarihinde hayatını kaybetmiştir.
(Gazetecilerin isimleri çağdaş gazeteciler derneği baz alınarak hazırlanmaktadır.)
1 yorum şimdiye kadar
İfadelerİfadeler